Fitre kimlere düşer? 2018 fitre miktarı ne kadar?

Fitre kimlere düşer sorusu, Ramazan ayının sona erdiği bugün birçok vatandaşın araştırdığı konu oldu. Fitre kimlere düşer sorusu ile kimlerin fitre verip veremeyeceğini sorgulayan vatandaşlar, konuyla ilgili araştırmalarını sürdürüyor. Peki Peygamber Efendimizin de zamanında elde bulunan imkanlar dahilinde hurma ve arpa ile ödediği fitre miktarı 2018 yılında ne kadar oldu? İşte, 2018 Diyanet fitre miktarı hakkında bazı bilgiler

Fitre miktarı Ramazan ayının bitiyor olması dolayısıyla birçok vatandaşın sorguladığı konular arasında yer almaya devam ediyor. Diyanet'in 2018 fitre miktarı ile bu ibadetlerini yerine getirecek olan vatandaşlar, her sene ekonomik şartlara göre değişkenlik gösteren fitre miktarını öğrenmek istiyor. Peki, fitre kimlere düşer? Kimler fitre vermekle yükümlüdür? İşte o detaylar

2018 FİTRE MİKTARI NE KADAR?

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Kurulu tarafından her yıl ramazan ayı öncesi belirlenen oruç fidyesi ve sadaka-ı fıtır miktarları, kurulun geçtiğimiz günlerde yapılan toplantısı sonucu kesinlik kazandı. Kurulun yaptığı yazılı açıklamada;

“Din İşleri Yüksek Kurulu, 04/04/2018 tarihinde Din İşleri Yüksek Kurulu Başkanı Dr. Ekrem Keleş'in başkanlığında toplandı. 2018 yılı Sadaka-ı Fıtır miktarı konusu görüşüldü. Yapılan değerlendirmeler neticesinde fıtır sadakasının, Müslüman toplumların neredeyse tamamına yakın bir kesimi tarafından veriliyor olması dikkate alınarak, mevcut sosyo-ekonomik hayat şartları ve bir kişinin günlük asgari gıda ihtiyacı göz önünde bulundurularak 2018 yılı Ramazan ayının başlangıcından 2019 yılı Ramazan ayının başlangıcına kadar olan sürede 19,00 TL olarak belirlenmesine karar verildi.” denildi.

Diyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Kurulu tarafından her yıl ramazan ayı öncesi belirlenen oruç fidyesi ve sadaka-ı fıtır 2011 yılında 7.5, 2012'de 8.5, 2013 yılında 9.5, 2014 yılında 10 TL, 2015 yılında ise 11.5 TL, 2016 yılında 15 TL, 2017 yılında ise 16 TL olarak açıklamıştı.

FİTRE NE DEMEK?

Fıtr sözlükte "orucu açmak", fıtrat "yaratılış" anlamına gelir. Istılahta ise: "Ramazan bayramına kavuşan ve temel ihtiyaçlarının dışında belli bir miktar mala sahip olan müslümanların kendileri ve velâyetleri altındaki kişiler için yerine getirmekle yükümlü oldukları malî bir ibadet"tir.

Fıtır sadakası, ramazan orucunun farz olduğu hicrî 2. yılın Şâban ayında, zekâttan önce farz kılınmıştır. Abdullah b. Ömer'in rivayetine göre: "Hz. Peygamber fıtır sadakasını 1 sâ‘ (ölçek) hurma ve 1 sâ‘ arpa olmak üzere köle, erkek, kadın, küçük ve büyüklere farz kılmış ve insanlar (bayram) namazına çıkmadan önce verilmesini emretmiştir" (Buhârî, “Zekât”, 76; Müslim, “Zekât”, 12).

Hanefîler, ilgili hadislerin rivayet yollarını dikkate alarak fıtır sadakasının farz değil, vâcip olduğu görüşüne varmışlardır.

FİTRE VERMENİN  ŞARTLARI NELERDİR?

Yükümlü sayılmak için bazı şartların bulunması gerekir ki, bunlar fıtır sadakasının vücûb şartlarıdır.

1. Müslüman Olmak.

2. Mal Varlığı: Hanefîler'e göre meskeni, ev eşyası, elbiseleri, bineği, silâhı ve ailesinin bir yıllık geçim masrafları ile borçları dışında artıcı nitelikte olsun olmasın 20 miskal altın değerinde malı olan kimse -bu mala sahip olduktan sonra bir yıl geçmiş olma şartı da aranmaksızın- fıtır sadakası ile yükümlüdür.

3. Ehliyet: Fakihlerin büyük çoğunluğuna göre, fıtır sadakasının malî yükümlülük yönü ağır bastığı için, yükümlünün âkıl ve bâliğ olması şart değildir. Konuya bu açıdan bakan üç mezhep imamının yanı sıra Hanefî imamlardan Ebû Hanîfe ve Ebû Yûsuf'a göre, mal varlığına ilişkin şartı taşıyan küçüğün ve akıl hastasının malından da fıtır sadakası verilmesi gerekir.

 4. Velâyet ve Bakmakla Yükümlülük: Hanefîler'e göre, vefat eden oğulun çocukları ve -müslüman olsun gayri müslim olsun- ticaret amacıyla alınmış olmayıp hizmet amacıyla bulundurulan köleler için fitre ödenmesi gerekir. Buna karşılık kişinin, bakımını üstlendiği kişiler de olsa, ana babası, büyük çocukları, karısı, kardeşleri ve diğer yakınları için fitre ödemesi gerekmez. Fakat vekâletleri olmadığı halde bunlar için ödeme yapsa geçerli olur.

5. Vakit: Hanefîler'e göre fıtır sadakası ramazan bayramının 1. günü fecrin doğuşu ile (tan yeri ağarınca) vâcip olur. Bu günde ve öncesinde fıtır sadakasını vermemiş ise en kısa sürede vermesi gerekir.

FİTRE NASIL ÖDENİR?

a) Miktarı: Fıtır sadakası ile ilgili hadislerde Hz. Peygamber zamanında bu malî mükellefiyetin hurma, arpa, kuru üzüm gibi o dönemin yaygın gıda maddelerinden 1 sâ‘ (ölçek) olarak ödendiği belirtilmekle beraber, yine bu devirde buğdaydan da 1/2 sâ‘ olmak üzere fitre verildiğini gösteren hadisler vardır. Sâ‘, bir hacim ölçüsü birimi olup 2.75 litredir. Hadiste belirtilen maddelerden verilebileceği gibi para olarak da değeri verilebilir.

Günümüzde Dİyanet İşleri Başkanlığı Din İşleri Yüksek Kurulunca 2018 yılı için belirlenen miktar kişi başı asgarî 19,00TL'dir.

b) Ödeme Şekli: Fitre bir ibadet olduğundan, bu vecîbenin geçerli olarak yerine getirilmiş olması için niyet şarttır. Fitre ayrılırken niyet edilebileceği gibi, onu verirken de niyet edilebilir.

c) Kendilerine fitre verilemeyecek kişiler şunlardır: Dinen zengin sayılanlar, fitre yükümlüsünün zevcesi, usulü (ana-babası, dede ve nineleri), fürûu (çocukları ve torunları), bakmakla yükümlü olduğu yakınlarıdır. Bunların dışındakilere verilebilir. Hanefîler'e göre, artıcı nitelikte olsun olmasın nisab miktarı malı olan kişiye fitre verilemez.

Kendisine fitre verilemeyecek olan kişilerin dışında kalanlara fitre verilebilir.

FİTRE NE ZAMAN VERİLMELİDİR?

Fitre, Ramazan bayramının birinci günü sabahı, fecrin doğuşundan itibaren vâcib olur. Fitreyi vermenin müstehab olan şekli ise, fecrin doğuşundan itibaren namazdan çıkmadan önce fakirlere verilmesidir. Fakat fitrenin bayramdan birkaç gün, hatta birkaç ay önceden verilmesinde de bir beis yoktur. Böylece ihtiyaç sahiplerinin bayram ihtiyaçlarını önceden karşılamaları, noksanlarını telâfi etmeleri sağlanmış olur.